Data en een veranderende gebouwde omgeving

Sociëteit Vastgoed
24 februari 2023

Online meeting expertteam digitalisering, software, AI en innovatieve techniek in de vastgoedsector: THOTH

24 februari 10-11uur

Aanwezig: Rody Bottelier, Erik Ubels, Klaas Niessen, Richard Stoop, olv Claudia van Haeften

We bespreken de innovatieve meeting van gisteren bij Rijksvastgoedbedrijf en de wijze waarop hier duurzaam en circulair gebouwd en getransformeerd wordt. Materialen worden concreet gebruikt en uitgevoerd. Technologie kan hier ontzettend bij gaan helpen, om bijvoorbeeld de voorraad inzichtelijk te maken.  Sensoren zouden toegevoegde waarde kunnen bieden, de tussenmeters zijn wel aanwezig. De bouwwereld houdt dit vooralsnog tegen, samenwerken, het blijft een gefragmenteerde wereld. Dit is de enige industrie in de wereld die minder m2 produceert dan nodig is, dit is in alle industrieën hoger.  Nederland en internationaal is niet te vergelijken. Bouwen, open ontwikkelen, stuurgroepen samenbrengen is lastig, innovatie is aanwezig maar om het toe te passen in het blijvend lastig.

Alles in de bouw wordt duurder, de daling zet wel in maar uitstel geeft nu al negatief effect op de rest van de industrie. Sensoren worden echter per week goedkoper. Techniek is er, de oplossingen zijn er wel maar de bereidheid om het toe te gaan passen blijft achter.

Misschien moeten we af van het woord Smart, 5 jaar geleden diende er een gevecht gevoerd te worden om de sensoren toe te  voegen, nu is het bijna vanzelfsprekend. Het wordt gemeengoed. Sensoren meten bijvoorbeeld klimaat, temperatuur, dat is nu intelligenter. De lucht die teruggevoerd wordt, daar kan CO2 uit gemeten worden, vanwege Well kan dit nu ook per ruimte gemeten worden. Er kunnen nu reeds 9 details gemeten worden, licht, luchttemperatuur, vochtigheid, formaldehyde, fijnstof etc. Hier is een verschuiving aanwezig, de wens om te meten is aanwezig. Noodzakelijk ook voor de digitale infrastructuur, voor Well, Breeam. Certificeren is kostbaar en niet noodzakelijk geeft Erik aan, voldoe aan de eisen maar dat is feitelijk voldoende.

Oplossingen op zoek naar een probleem?

Wat gaan we er werkelijk mee doen? De smart buildings gingen over duurzaamheid en energie, daarna over de belevenis in een gebouw en daarna over space optimization. Er is een verband tussen lucht, verversing en de hoeveelheid mensen in een ruimte. De grote organisaties wensen dat mensen nu minimaal 3 dagen terug gaan naar kantoor. Deze inzichten geven details weer over de wijze waarop een gebouw gebruikt wordt, gezond is voor de mensen, toegevoegde waarde levert. Dit zou zonder sensoren nooit kunnen. Water, energie, wko, stadsverwarming, ESG, al deze details kunnen hiermee uitgelezen worden.  Op de hoofdmeter kun je het gebruik uitlezen, je kunt het ook apart meten, dat zit in Breeam. Dat is feitelijk een simpele sensor, want je kunt ermee sturen.

Gebouwen zijn 50% van de tijd half leeg vanwege thuiswerken, als besloten wordt dan niet te verwarmen of schoon te maken als het leeg staat. Uitlezen wanneer men werkt en aanwezig is, dan kunnen de data ingezet worden om keuzes te maken over het gebruiken van een gebouw. De besparingen zouden onmetelijk kunnen zijn. Er kunnen met ruiten al warmte en verbruik gemeten worden, de zonwering die naar beneden komt, die sturen ze, hiermee besparen ze nog eens 15% energiebesparing. Dit is op een slimme manier omgaan met de mogelijkheden die er reeds zijn. Data gebruiken om continue te optimaliseren kan nog eens 10% te besparen, dit ook om energie goed te gaan managen. Het gebouw gaat zelf bepalen of de laadpanelen energie moeten geven, of de zonnepanelen energie gaan afgeven. De alternatieve energiebronnen zijn nuttig, net als schoonmaak en facility gaan hiermee gestuurd worden in de toekomst, dit is als zichtbaar. Voor kleine kantoren is het dus een stuk ingewikkelder dan voor grote gebouwen.

Data is geen doel op zich

Niet eindeloos sensors kopen. Altijd de doelstellingen en de visie houden en daarop sturen. Op slimme manier uitvoeren met algoritmes werkt ook. Net als met reserveringssystemen in kantoren, dat geeft ook directe inzichten om iets met de capaciteit te doen. Er wordt nu op een andere manier gewerkt, op een andere manier kantoren ingericht.

Gedrag is daarnaast ook beïnvloedbaar. Parkeren is meestal een probleem, ook dit kan gestuurd worden. Mindset is eveneens beïnvloedbaar door communicatie en andere oplossingen aan te bieden. Dit zorgt voor ander gedrag en een andere invulling van kantoorgebruik. Geen parkeerbewijs voeren, wie het eerst komt, kan parkeren. Voor anderen wordt een alternatief geboden en binnen 6 maanden is dit niet meer nodig, omdat de mindset verandert. Er worden andere keuzes gemaakt.

In de bouwwereld wordt er te weinig opgelegd door wat wel en niet mag, dit zou een oplossing kunnen zijn, dat zie je ook in de energiemeting. Smart indicator vanuit Europa, dan is het compliance. Data is essentieel om goed in te kunnen kopen. Er zijn nog steeds veel organisaties die nog niet beseffen dat ze moeten rapporteren. SFD, de uitvoering van wat wel en niet geoorloofd is. Iedere financiële instelling dient hierover te rapporteren. Naast de data ophalen wenst men nu ook iets terug te geven aan de huurders, dit wordt vastgemaakt aan gamificatie om het interessant te maken. De impact kan dan ook gemeten worden, ook wordt er in groepen gecommuniceerd over het verbruik. Dit blijkt te werken en het verbruik gaat hiermee significant naar beneden. 

Vanuit de data meer naar een menselijke kant

Hoe we de data uit de systemen krijgen is niet langer het probleem. De dashboards zijn inmiddels goed leesbaar en het is nog steeds complex maar deze industrie is enorm in beweging. Erik deelt sheets van de wekelijkse meetings die hij heeft met internationale partijen over gebruikmaking van digital twins die directe inzage geeft in gebouwen, het bouwen en het gebruik ervan. Ook finance en HR zit erin. Dit zorgt onder andere voor standaard naamgevingen, wat simplificeert.  Standaardisatie maakt het simpeler, het is allemaal open source: IDPDI. Hiermee kun je zelf je database opzetten, met digital twins.

Invitatie

Op 14 maart 2023 nodigt Sociëteit Vastgoed jou uit om deel te nemen aan een live sessie van expertteam THOTH. De experts delen hun stellingen, verdedigen deze en we gaan met jou als gast in discussie onder leiding van Erik Ubels. Daarnaast zal Erik ons meenemen op een presentatie over digital twins en de wijze waarop hij in internationaal verband samenwerkingen stimuleert over toepassing van techniek en data in de gebouwde omgeving, zoals hij ook bij Deloitte en de Edge deed.


To do: We gaan contact opnemen met Microsoft om de meeting die destijds geannuleerd is door covid, alsnog door te laten gaan, ook om het smart buildings seminar mee op te zetten.