Het kabinet stelt bouwbedrijven gedeeltelijk vrij van de strengste stikstofeisen. Tijdens bouw- en sloopwerkzaamheden hoeven zij niet meer aan de stikstofnorm te voldoen die nu veel projecten stillegt. De bouw krijgt daarnaast €1 mrd subsidie voor de aanschaf van schonere machines die minder stikstof uitstoten.
Dat staat in een wetsvoorstel dat landbouwminister Carola Schouten dinsdag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het bevat een pakket maatregelen om de vorig jaar uitgebroken stikstofcrisis te beteugelen. Duizenden bouwprojecten kwamen stil te liggen nadat de Raad van State een streep had gezet door het Nederlandse stikstofbeleid omdat het te veel natuurschade opleverde.
Schouten stelt nu tot 2030 €3 mrd beschikbaar voor herstel van kwetsbare natuurgebieden. Het kabinet trekt verder €2 mrd uit om de stikstofuitstoot van de landbouw, bouw, verkeer en industrie te verminderen. Zo komt er een ‘omschakelfonds’ van €175 mln om boeren te helpen bij de introductie van eiwitarmer veevoer, schonere stallen en een efficiënte mestverwerking.
Accent op de bouwsector
Het gros van de maatregelen, waaronder de vrijstelling van de stikstofnorm voor de bouw, was de afgelopen maanden bekendgemaakt. De €1 mrd voor emissiearm bouwen stond in de Miljoenennota. Het pakket van de landbouwminister bevat dan ook weinig nieuwe elementen.
Wel valt op dat Schouten met dit uitgewerkte voorstel een accent legt op de bouwsector om het stikstofprobleem te verlichten. De bouw veroorzaakt 0,6% van de totale stikstofuitstoot in Nederland. Op de landbouw, die bijna de helft van de stikstofdruk veroorzaakt, laat het kabinet nauwelijks nieuw beleid los ten opzichte van eerdere plannen.
Vorige maand moest Schouten een plan voor een tijdelijk eiwitarm dieet voor vee intrekken. Ze wilde er op korte termijn stikstofruimte mee scheppen voor de bouw, maar na grote druk van landbouworganisaties ging de noodmaatregel vlak voor de ingangsdatum van tafel. De minister motiveerde dat door te wijzen op de droogte van afgelopen zomer. Die had het eiwitgehalte van gras verlaagd, wat druk zette op de gezondheid van koeien.
Helft kwetsbare natuur gezond
De bedoeling van Schoutens wetsvoorstel is dat minimaal de helft van de kwetsbare natuurgebieden in het jaar 2030 ‘op een gezond stikstofniveau’ zit. De minister gaat daarmee veel minder ver dan de commissie-Remkes het kabinet eerder dit jaar had aangeraden. Remkes vond een halvering van de stikstofuitstoot noodzakelijk. Het pakket van Schouten leidt tot een reductie van de stikstoflast van ruwweg een kwart.
De commissie-Remkes was door Schouten aangesteld om een uitweg te helpen zoeken uit de stikstofcrisis. Onder het oude beleid kregen boeren en bedrijven extra ruimte voor de uitstoot van stikstof omdat het gunstige effect van mogelijke toekomstige schonere technieken daarin naar voren was gehaald. De Raad van State veegde deze vorm van creatief boekhouden met stikstof van tafel. Het gevolg was grote onzekerheid onder ondernemers, overheden en boeren. Nadat D66 een halvering van de veestapel als oplossing had gesuggereerd, sloeg onder boeren de vlam in de pan. Dat leidde afgelopen jaar tot een reeks trekkerdemonstraties.
Landbouwkoepel LTO Nederland verklaart in een eerste reactie dat ‘het kabinet niet met grote verrassingen komt’. De boerenorganisatie had zich ‘graag laten verbazen’ door het overnemen van de minister van voorstellen uit de landbouwsector.
Dit artikel werd eveneens gepubliceerd in het FD
