Verkiezingen: Stem voor de ruimte in Nederland

Kijk verder dan corona

Voor de komende verkiezingen is het echter zaak om verder te kijken dan corona. Wat je stemt, welk rondje je op de verkiezingsdag rood kleurt, of dat nou links of rechts is of in het midden, het is volledig aan jou. Interessant is wel, dat naast diverse andere thema’s, er voor de ruimtelijke ordening en daarmee de vastgoedwereld de komende jaren veel op het spel staat. De keuzes die we de komende vier jaar maken, zijn in grote mate bepalend voor het Nederland van de komende vijftig of misschien wel honderd jaar.

De afgelopen jaren zijn een aantal ruimtelijke transities ingezet. Denk aan grote ingrijpende veranderingen rond energieproductie- en gebruik, klimaatadaptatie, circulariteit, de woningmarkt, mobiliteit en werken. Markt en overheid zetten samen de schouders onder het halen van verschillende stippen op de horizon. Stippen gezet op mooie ronde jaren als 2030, 2040 of 2050. Nederland nagenoeg CO2-neutraal en volledig klimaatbestendig en circulair in 2050, een miljoen woningen erbij tot 2030, een slim geïntegreerd vervoersnetwerk in 2040. Ondertussen groeit het inwonersaantal gestaag door, oplopend tot 21 miljoen in 2050.

Concrete plannen en keuzes

De transities en ambities zijn stuk voor stuk de moeite waard. Een groen, duurzaam Nederland, waarin betaalbare woningen rijkelijk voorhanden zijn en werk beschikbaar en bereikbaar, ik zou er in elk geval graag blijven wonen. Maar dan moeten we wel aan de slag. Aan visies tot nu toe geen gebrek, maar de komende vier jaar moeten we verzilveren. Het is tijd voor concrete plannen en keuzes. Willen we zonne- of bedrijvenparken? Een snelweg of snel woningen bouwen? Of willen we allebei, en hoe dan?

Deels ligt er bij dit concretiseren een opgave voor marktpartijen. Het zijn immers de bedrijven die het broodnodige innoverend vermogen hebben. Maar ook voor overheden ligt een grote rol weggelegd. Zeker ook voor de landelijke overheid, zelfs in een decentraal georganiseerd ruimtelijk ordeningsstelsel. De landelijke politiek lijkt zich hiervan bewust. Genoemde onderwerpen als de energietransitie, de woningbouwopgave en bereikbaarheid nemen prominente plekken in de verkiezingsprogramma’s in. Progressief of conservatief, zo’n beetje elke partij erkent dat er ruimtelijk gezien veel werk aan de winkel is.

Knopen doorhakken

Ruimtelijke ordening is al jaren een exercitie van de lange adem. De keuzes die we nu maken, werken nog tientallen jaren door. Dat kan beangstigend zijn, maar eens zullen we knopen moeten doorhakken over onze ruimtelijke toekomst. Een beter moment dan de komende vier jaar zal niet snel meer komen. De opgaven zijn duidelijk, en de Omgevingswet, Nationale Omgevingsvisie en Regionale Energiestrategieën staan in de startblokken. Het lijkt of politiek Nederland staat te springen om aan de slag te gaan met ruimtelijke uitdagingen. Laten we dus gebruikmaken van dat momentum.

Kiezen voor de ruimte

Als we nu kiezen voor de ruimte, weet ik zeker dat we de grote ruimtelijke uitdagingen samen het hoofd kunnen bieden. Nederland heeft een erg sterke traditie op het gebied van ruimtelijke ordening, en ons poldermodel is internationaal vermaard. Zoals we de zee daarmee overwonnen, zo kunnen we ook de energietransitie, de wooncrisis en de bevolkingsgroei de baas.